Σε μερικά εγκλήματα χρησιμοποιούνται από το
νομοθέτη οι εξωτερικοί όροι του αξιοποίνου οι οποίοι αποτελούν στοιχεία της
νομοτυπικής υπόστασης του εγκλήματος. Ο λόγος για τον οποίον οι όροι αυτοί
λέγονται εξωτερικοί είναι διότι βρίσκονται έξω από τη περιγραφή των
αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων του εγκλήματος, γεγονός που σημαίνει
πως δε δύνανται αφενός να επηρεάσουν τον άδικο χαρακτήρα της πράξης και
αφετέρου τον καταλογισμό της πράξεως στο δράστη. Κάθε δικηγορικό γραφείο
(Δείτε δικηγορικό γραφείο Καμουζής Κωνσταντίνος)
εξετάζει την ύπαρξη εξωτερικών όρων του αξιοποίνου ώστε να απολαύσει ο εντολέας
τη καλύτερη δυνατή υπεράσπιση.
Η χρησιμότητα του
εξωτερικού όρου του αξιοποίνου είναι πως συνδράμει στη τιμωρία του δράστη,
γεγονός που θα ήταν πολύ δύσκολο χωρίς την ύπαρξη του. Στην επιστημονική θεωρία
τα εγκλήματα που έχουν εξωτερικό όρο του αξιοποίνου περιλαμβάνονται στα
εγκλήματα με υπερχειλίζουσα ή υπερχειλή αντικειμενική υπόσταση. Οι εξωτερικοί
όροι του αξιοποίνου γίνονται αντιληπτοί καθώς αναφέρονται με τον υποθετικό
σύνδεσμο <<εάν>>. Για παράδειγμα στο έγκλημα της συμπλοκής του άρθρου
313 του ποινικού κώδικα η συνδρομή των στοιχείων της αντικειμενικής και της
υποκειμενικής υπόστασης δεν αρκεί για το νομοθέτη δηλαδή το γεγονός πως κάποιοι
άνθρωποι μάχονται με πρόθεση ο ένας τον άλλον, αλλά τίθεται ως αναγκαία
προϋπόθεση για να υφίσταται συμπλοκή να έχει επέλθει θάνατος ή βαρειά σωματική
βλάβη σε κάποιους από τους συμμετέχοντες στο συγκεκριμένο έγκλημα. Βέβαια το
γεγονός της χρησιμοποίησης μιας υποθετικής πρότασης σε κάποιον κυρωτικό κανόνα
δε σημαίνει πάντα την ύπαρξη εξωτερικού όρου του αξιοποίνου καθώς μπορεί να
αναφέρεται σε κάποια εγκληματική παραλλαγή, στα εκ του αποτελέσματος
διακρινόμενα εγκλήματα ή στην απόδοση του τυποποιημένου αποτελέσματος της
πράξης. Ποια είναι όμως τα βασικότερα εγκλήματα στα οποία υπάρχουν εξωτερικοί
όροι του αξιόποινου;
Τα
χαρακτηριστικότερα εγκλήματα που εμπεριέχουν εξωτερικούς όρους του αξιόποινου
είναι τα ακόλουθα: α) τα εγκλήματα που τελούνται από ημεδαπό ή σε βάρος
ημεδαπού στην αλλοδαπή των άρθρων 6 και 7 ΠΚ, η υπαίτια μέθη του άρθρου 193 ΠΚ,
η τέλεση ή η απόπειρα τέλεσης του κακουργήματος που παρασιώπησε ο δράστης του
άρθρου 232 ΠΚ, η τέλεση ή η απόπειρα τέλεσης αυτοκτονίας για την ποινική ευθύνη
του συμμετόχου σε αυτήν του άρθρου 301 ΠΚ, η συμπλοκή του 313 ΠΚ, η παραμέληση
της εποπτείας ανηλίκου που είχε σαν επακόλουθο τη τέλεση αξιόποινης πράξης από
τον ανήλικο του άρθρου 360 ΠΚ. Τα εγκλήματα αυτά είναι ενδεικτικά για να γίνει
πιο κατανοητή η έννοια του εξωτερικού όρου του αξιόποινου και δεν είναι τα
μοναδικά. Σημαντικό είναι να λεχθεί πως η σημασία των εξωτερικών όρων του
αξιοποίνου διαφαίνεται και από το γεγονός πως έχουν αποτελέσει αντικείμενο
έρευνας και διαφωνιών ανάμεσα στους θεωρητικούς του ποινικού δικαίου ανά τα
χρόνια.
Συνοψίζοντας, οι
εξωτερικοί όροι του αξιοποίνου είναι καθοριστικής σημασίας για τη τιμωρία του
δράστη και αποτελούν τις αναγκαίες προϋποθέσεις που θα πρέπει να υφίστανται
ώστε να πληρείται η νομοτυπική υπόσταση του τελεσθέντος εγκλήματος.
